Szukaj na tym blogu

środa, 2 października 2013

Co mają wspólnego horoskopy z wężem?

Pod artykułem „Aktorka z ‘Klanu’ o czarnej magii i swoim nawróceniu” na portalu Frondy pojawił się komentarz użytkownika Grund: „Horoskopy, wróżenie i medycyna niekonwencjonalna to nie czarna magia.” Ten komentarz spowodował, że zacząłem się zastanawiać nad odpowiedzią na jego zarzut. Odpowiedź, której szukałem, przyszła do mnie sama…

*****

Tak, to był przypadek, o ile w ogóle są przypadki. Natrafiłem na film reklamujący Wyższą Szkołę Filologii Hebrajskiej w Toruniu. Franciszkanin, o. Jakub Waszkowiak, absolwent Instytutu Nauk Biblijnych i Archeologii (Studium Biblicum Franciscanum) w Jerozolimie, mówiąc o ciekawostkach biblijnego języka hebrajskiego[1] powiedział m.in. o wróżbach i przepowiadaniu przyszłości na podstawie biblijnego tekstu:

Nie znajdzie się pośród ciebie nikt, kto by przeprowadzał przez ogień swego syna lub córkę, uprawiał wróżby, gusła, przepowiednie (מְנַחֵ֖שׁ - czyt. MeNaCHeSZ) i czary;  nikt, kto by uprawiał zaklęcia, pytał duchów i widma, zwracał się do umarłych. Obrzydliwy jest bowiem dla Pana każdy, kto to czyni. Z powodu tych obrzydliwości wypędza ich Pan, Bóg twój, sprzed twego oblicza” (Pwt 18, 10-12).[2]

Tłumacz Biblii Tysiąclecia oddał oryginalne słowo, które jest imiesłowem czasu teraźniejszego, przez wyrażenie: „uprawiał przepowiednie”. Ciekawe jest to, że rdzeniem tego czasownika są trzy litery נחש, te same, które użyte w Rdz 3, 1 oznaczają …węża. 

kuszenie Adama i Ewy

A wąż (נָחָשׁ - czyt. NaCHaSZ) był bardziej przebiegły niż wszystkie zwierzęta lądowe, które Pan Bóg stworzył. On to rzekł do niewiasty: «Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?»” (Rdz 3, 1).[3]
 
Dla Izraelity zatem czasownik "wróżyć", "uprawiać czary" musiał brzmieć jakoś tak: "wężować". Ale to nie wszystko. W Księdze Liczb jest użyte jeszcze inne, spokrewnione słowo, brzmiące praktycznie tak samo[4] i mające taką samą formę graficzną, jak to słowo w Rz 3, 1 oznaczające węża. Różnią się tylko w zapisie masoreckim. Jak pamiętamy, masoreci to uczeni żydowscy, którzy kilka wieków po Chrystusie dopisali do biblijnego tekstu hebrajskiego (zapisanego pierwotnie tylko przy pomocy spółgłosek) znaczki oznaczające samogłoski ułatwiające czytanie.

Ten cytat z Księgi Liczb brzmi następująco:
Skoro nie ma czarów (נַחַשׁ  - czyt. NaCHaSZ) wśród Jakuba ani wróżbiarstwa w Izraelu, w czasie właściwym przepowie się Jakubowi, Izraelowi to, co Bóg uczyni” (Lb 23, 23).
Ponieważ w tym czasie w Izraelu nie było czarów ani wróżbiarstwa, Balaam był bezsilny wobec narodu wybranego. Został sprowadzony przez Balaka, aby przeklął lud, który wyszedł z Egiptu. Jednak zamiast przeklinać, pobłogosławił ich i przepowiedział im przyszłość, którą oni nie starali się poznać na własną rękę przy pomocy wróżb.

A jeśli chodzi o różnicę pomiędzy czarną, a białą magią, to ekspert od tych spraw, wytłumaczył to w ten sposób: „Są dwa rodzaje magii: biała i czarna. Przez magię białą rozumie się zwykle zdejmowanie uroków, klątw i przekleństw. Natomiast czarna magia ma na celu rzucanie uroków oraz nakładanie klątw, przekleństw itp. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że magia jest zawsze czarna, ponieważ polega na zwracaniu się do demona. Również tak zwana biała magia to wchodzenie w kontakt z demonem”. ( http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TS/esprit_2013_egzorcysta_wat_03.html )


[2] Jak się wydaje, w Księdze Rodzaju nie ma wyraźnego zakazu przepowiadania przyszłości czy wróżenia przy użyciu przedmiotów. Józef Egipski czynił to (a przynajmniej mówił, że czynił), przy pomocy kielicha: „A Józef rzekł do nich: «Jak mogliście się dopuścić takiego czynu? Czy nie wiedzieliście, że taki człowiek jak ja potrafi wróżyć?»” (Rdz 44, 15; słowo "wróżyć" oddane jest przy pomocy czasownika נחש). Jednak później zostało to wyraźnie zakazane (por. Pwt 18, 10nn).
[3] Gramatyczny związek pomiędzy czasownikiem מנחש - MeNaCHeSZ, a rzeczownikiem נחש -NaCHaSZ podobny jest do związku pomiędzy czasownikiem מדבר - MeDaBeR (mówić), a rzeczownikiem דבר - DaBaR (słowo).
[4] Jedyna różnica występuje w długości samogłoski „a” – w słowie „wąż” jest to długie „a”, w słowie „wróżba” – „a”  jest krótkie.

2 komentarze:

  1. W rzeczy samej,każda magia jest czarna, bo każda otwiera nas na demony. A żeby przestać bać się klątw, uroków itp. wystarczy szczera modlitwa i już "tamta strona" jest bezsilna.
    Doskonały tekst, za przybliżenie źródłosłowów hebrajskich wielkie dzięki.

    OdpowiedzUsuń
  2. Najlepszym schronieniem przed atakami złego ducha czy złych ludzi, którzy chcą nam szkodzić, jest Krew Chrystusowa. Dobrze jest uciekać się do Najświętszego Serca Pana i tam chronić siebie i zanurzać najbliższych.

    You are welcome! Pozdrawiam :-)

    OdpowiedzUsuń